ترس شدید یا بیمارگونه که در روانشناسی به هراس یا فوبیا(phobia) شهرت دارد، عبارت است از نوعی بیمارگونه و پایدار از ترس در فرد که باعث اختلال در زندگی روزمره وی میشود. در واقع با اینکه فرد میداند ترسش نامعقول است ولی توانایی کنترل آن را ندارد و اگر در معرض آنچه که از آن هراس دارد، قرار بگیرد، موجی از اضطراب، ترس شدید و حتی وحشتزدگی بر او چیره میشود و این تجربه چنان برایش ناخوشایند است که سعی میکند همیشه از آن مورد هراسآور دوری کند. نوجت اما در شیوه درمان خود در یک محیط کنترل شده با موقعیتهای چالشبرانگیزی مواجه شده بود که غلبه بر ترسش را برای او ممکن کرد. برای اشکال عام تر یا بلندمدت تر فوبیا اجتماعی، دکتر شما ممکن است یک داروی ضدافسردگی، معمولا SSRIمهارکننده انتخابی بازجذب سرتونین تجویز کند. دقت کنیم که بنزودیازپینها به طور معمول برای مدت کوتاه تجویز میشوند و از ادامه مصرف آنها بیش از دوره درمانی تجویزشده توسط روانپزشک باید بپرهیزیم. افراد می توانند با گذراندن زمان بیشتر در آفتاب، خوردن مواد غذایی غنی از ویتامین D و یا مصرف مکمل های ویتامینD ، کمبود آن را جبران کنند.

و هر زمان که در موقعیت این چنینی قرار میگرفت دچار سرگیجه میشد و احساس نگرانی زیادی میکرد. برای پیشگیری از بروز علائم فوبیا و احساس شرم پس از آن تا جای ممکن از عوامل فعال کننده فوبیا اجتناب می کنند. البته در مواردی نیز، فوبیا بیمارستان به تنهایی بروز میکند و فرد فقط از حضور در بیمارستان یا عمل جراحی، دچار واهمه میشود، اما در مطب دکتر دارای علائم فوبیا و ترس بیمارگونه نیست. فوبیا انواع مختلفی دارد که علائم متفاوتی دارند و همینطور درمانهای متفاوتی نیز برای انواع مختلف فوبیا و بسته به شدت آن در نظر گرفته میشود. فرد مبتلا به فوبیا با اختلالات اضطرابی شدید مواجه میشود و ممکن است زندگیاش مختلف شود. چه عواملی باعث هراس خاص میشود؟ برخی افراد اضطراب اجتماعی خود را در ارتباط با یک رویداد خاص تشخیص می دهند، بهعنوانمثال به مدرسهای جدید نقل مکان میکنند یا مورد آزار و اذیت قرار میگیرند. در برخی موارد، فرد هرگز در تماس با چیزی که از آن میترسد نبوده است. برخی کتابها بر انواع فوبیا تمرکز دارند. برای شروع، اسکنهای “fMRI” بر روی مغز ۳۰ فرد آزمایشی که از لحاظ روانشناختی سالم بودند، در حالی که تصاویری از انواع حیوانات را به آنها نشان میدادند، انجام شد.

مثلا من در یکی از مراحل باید روی لبه یک بالکن خم میشدم. این درمان برای اختلالاتی مانند استرس پس از سانحه، اضطراب و سایر مشکلات سلامت روان مورد استفاده قرار میگیرد. تکنیک های تمدد اعصاب، مانند تنفس عمیق، آرام سازی عضلانی یا یوگا، ممکن است به مقابله با اضطراب و استرس کمک کنند. ما در این مقاله به بررسی داستان «فی نوجت»، مدیر پروژه ۵۲ ساله، اهل بریتانیا میپردازیم که با کمک واقعیت مجازی موفق شد به ترس خود از ارتفاع غلبه کند. اما هر چه گذشت سختتر و ترسناکتر شد. یک مطالعه نشان می دهد که در هر نقطه از جمعیت جهان ۵ تا ۱۰ درصد از مردم تحت تأثیر گرفتگی شدید قرار دارند ، اما تنها درصد کمی از این افراد به نوعی درمان فوبیا فضای بسته را دریافت می کنند. تعمیم بیش از حد زمانی است که هر چیزی را به یک تجربهی بد تعمیم دهید. فوبیا یا هراس نوعی اختلال اضطراب است که با ترس مداوم و بیش از حد از یک شی یا موقعیت تعریف می شود. جالب است بدانید تخمین زده میشود که تنها در ایالات متحدهی آمریکا، بیش از ۱۹ میلیون نفر به انواع فوبیا دچارند. به عبارت دیگر، مقدار ترسی که تجربه می شود متناسب با منبع و علت ترس نیست و این نه تنها مفید و نجات دهنده نیست، بلکه سبب محدودیت فعالیتهای فرد شده و بر زندگی روزمرۀ او تأثیر منفی به جا میگذارد.

دکتر صفارینیا از ترسهایی عمیق که غالبا میتواند زمینههای متفاوتی داشته باشد، میگوید: «فوبیا جزو دستهای از بیماریهای روانی قرار میگیرد که غالبا بر اساس ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی اتفاق میافتد. افرادی که از این فوبیا رنج می برند، ممکن است برای اجتناب از مکان های مرتفع مانند پل ها، برج ها یا ساختمان های بلند تلاش کنند. گاهی آن قدر از موضوعی وحشت و ترس دارند که ترسشان تبدیل به فوبیا از موضوعی خاص شدهاست؛ ترسی افراطی که ممکن است بدون این که در آن نقشی داشته باشند، زندگیشان را دچار اختلال کند و آرامششان را برهم بزند. مثلا اگر سگی به شما حمله کرده، درست زمانی که می خواهد به شما حمله کند، فیلم را نگه دارید و به عکس سیاه و سفید تبدیل کنید. کمکم این فاصله را کم کنید. و میگوید که اصلا واقعی به نظر نمیرسید، با این حال، همچنان احساس ترس با او همراه بوده است. ترس نوجت از پله برقی آنقدر زیاد بود که احساس میکرد زندگی روزمرهاش در حال مختل شدن است. حال فیلم در حال پخش را به یک عکس سیاه سفید تبدیل کنید. در این شرایط میتوانید عامل ترس را تبدیل به کاریکاتور کنید.

درعوض، تصور کنید چگونه میخواهید با چیزهایی که شما را میترسانند برخورد کنید. او گفت: «این همان چیزی بود که من میخواستم. واضح است که کمک به چنین اشخاصی در تعاملاتشان با افراد دیگر مفید خواهد بود. اگر شما نیز به فوبیا مبتلا هستید و زندگی عادیتان مختل شدهاست از پزشکتان کمک بگیرید. بعضی وقت ها شنیدن اسم فوبیا هم آدم را می ترساند دیگر چه برسد به کسانی که واقعا از فوبیا رنج می برند.اگر درگیر این مشکل هستید حتما باید برای درمان فوبیا اقدام کنید.اما شاید بپرسید از کجا روانشناس خوب برای درمان فوبیا پیدا کنم؟ با این حال، مشکل اصلی این است که ما باید بدانیم آیا این تجربهها واقعا فوبیای این افراد را به چالش میکشند یا خیر؟ اما در افراد مبتلا به طور مداوم در انجام فعالیت های روزمره مانند رفتن به خواربار فروشی یا صحبت با افراد دیگر اختلال ایجاد می کند یا از انجام آنها جلوگیری می کند. خیلی از افرادی که به این فوبیا دچار هستند. محققان طی این پروژه از او خواستند از یک پله برقی پایین بیاید و از او فیلم گرفتند. در عوض، به کودک خود کمک کنید هنگام مواجهه با سگ با او کنار بیاید.

همچنین می توانید در دفعات اول در حضور مربی ان ال پی به انجام رفع فوبیا بپردازید تا نتایج بهتری را کسب کنید. در روزهای بعد با تکرار این تمرین به نتایج فوق العاده ای دست خواهید یافت. چه واکنشی نشان خواهید داد؟ اگر می خواهید بدانید این تمرین تا چه میزان در کاهش فوبیای شما موثر بوده، به اولین باری که در آینده با ان ترس مواجه میشوید را مجسم کنید. شما نمیتوانید برای ترس از عنکبوت یا پرواز از این روش استفاده کنید. سپس “fMRI” بر روی مغز ۱۷ نفر که ترس شدیدی از حداقل دو حیوان به عنوان مثال عنکبوت و مار داشتند، اعمال شد. اما حتی دو تا سه دقیقه درون آسانسور قرار نگیرند. در این لحظه به درون فیلم بپرید و عکس را به فیلم رنگی تبدیل کنید به سرعت آنرا از انتها به ابتدای حادثه برید تا جایی که در امنیت کامل بودید. در بزرگسالان، حدود 80% از فوبیاهای جدید تبدیل به شرایط مزمن (بلند مدت) می شوند که بدون درمان مناسب برطرف نمی شوند. افرادی که فوبیا دارند در بسیاری از مواقع با استفاده از تخیلات خود یکسری تمرین ذهنی انجام میدهند. در تمام این روشها عموما از دنباله پالسی از نوع EPI استفاده میگردد.

آنچه در تمام این نکات و تکنیکها اهیمت دارد این است که کودک مطمئن باشد که او را دوست دارید و از او مراقبت میکند. به عنوان مثال تمامی انسان ها در طول تاریخ و دوره های مختلف همواره از اشیای تیز و برنده مانند تیغ و شمشیر فرار کرده اند. هنگام مواجهه با خطر، دستگاه عصبی سمپاتیک با ترشح آدرنالین آمادگی مبارزه یا فرار را ایجاد میسازد. این نوع مواجهه یک شیوه درمانی رایج است، اما واقعیت مجازی به پزشکان این امکان را میدهد که از آن به روش متفاوتی استفاده کنند. و به بیماران این اجازه را میدهد تا با ترسهای خود مواجه شوند. بعضی افراد از سگ میترسند، حتی سگ کوچکی که دمش را تکان میدهد. این مفاهیم با ترس از تاریکی ارتباط دارند. این ترس می تواند در مکان هایی از جمله آسانسورهای شلوغ با ظرفیت محدود ، اتاق های بدون پنجره ، اتاق های هتل با درهای بسته و پنجره های بسته شده ، حتی اتاق های خواب با قفل در بیرون ، ماشین های کوچک و لباس های تنگ اتفاق بیفتد. به عنوان مثال ممکن است فردی که در دوران کودکی توسط یک فرد بی تجربه آمپول خوره باشد و درد زیادی را تجربه کرده باشد در بزرگسالی دچار ترس از آمپول و جراحی شود، زیرا گمان می کند همواره آمپول زدن برابر با ترس و ناراحتی است.

فرد ممکن است با تصور کردن خود در هواپیما قبل از اینکه به آرامی کار کند تا واقعاً در هواپیما بنشیند و در نهایت در پرواز بنشیند، شروع کند. از آنجایی که ضمیر ناخودآگاه فقط به تصاویر ذهنی واکنش نشان میدهد، بنابراین اگر بطور عامدانه و در سطح خودآگاه بتوانید تصاویر لذتبخش را جایگزین تصاویر دلخراش کنید، ضمیر ناخودآگاه این تصاویر را چندین برابر رشد می دهد و در آن بزرگنمایی میکند. این تکنولوژی تجربی توسط محققان موسسه تحقیقات پیشرفته ارتباطات بینالمللی، ژاپن و دانشگاه کالیفرنیا لسآنجلس توسعه داده شد. او به یاد میآورد که ترسش از ارتفاع از اوایل ۳۰ سالگی در تعطیلات آخر هفته با دوستانش آغاز شد. نوجت در طول درمان خود به یک مرکز خرید در آکسفورد برده شد. معمولا اجرای روش آرمیدگی عضلانی حدود ۲۰ دقیقه طول می کشد و با تمرینات مکرر شخص می تواند در نهایت با گفتن کلمه ی آرمیدگی (Relax) عضلات خود را در حالت آرمیدگی قرار دهد.

اگر شما هر گونه سوالی در رابطه با کجا و نحوه استفاده از روانشناس در تهران دارید، می توانید با ما در صفحه وب تماس بگیرید.